Świat zwierząt jest bardzo bogaty w różne formy życia, które możemy znaleźć zarówno na lądzie, jak i w wodzie. Możliwe, że podczas pobytu nad morzem udało wam się zaobserwować wiele ciekawych organizmów. A czy natknęliście się też na parzydełkowce? Jeśli tak, to świetnie się składa, bo właśnie o nich sobie opowiemy w tym artykule.

Zadanie na rozgrzewkę: Rozpoznaj parzydełkowce i Znajdź pary 

Czym właściwie są parzydełkowce?

Parzydełkowce  należą do bezkręgowców.  Mają miękkie, niczym nieosłonięte ciało.  Zwierzęta te żyją wyłącznie w wodzie i są drapieżnikami. Cechą charakterystyczną parzydełkowców są tzw. komórki parzydełkowe. Skąd taka nazwa? To proste! Komórki te są wypełnione parzącym płynem. Właśnie dzięki nim parzydełkowce mogą polować i zdobywać pokarm oraz bronić się przed innymi drapieżnikami. 

Jak polują parzydełkowce?

Parzydełkowce chwytają swoje ofiary za pomocą ramion lub czułków i wstrzykują im paraliżujący płyn znajdujący się w komórkach parzydełkowych.  Na grafice obok widać taką komórkę oraz w jaki sposób zostaje wstrzyknięty płyn w skórę potencjalnej ofiary. 

Komórka parzydełkowa posiada długą nić a w jej środku znajduje się kanalik. W komórce znajduje się paraliżujący płyn, który jest wstrzykiwany do ciała ofiary za pomocą nici.

Jak są zbudowane parzydełkowce?

Parzydełkowce to najprostsze zwierzęta tkankowe.  Ściana ich ciała składa się z dwóch warstw komórek nabłonka,  a między nimi znajduje się galaretowata substancja. Prawie całe wnętrze ciała parzydełkowców to jama chłonąco-trawiąca.  Zaczyna się ona otworem gębowym, który jest otoczony czułkami lub ramionami a na tych czułkach lub ramionach znajdują się liczne komórki parzydełkowe, o których już sobie wyżej opowiedzieliśmy. 

Zadanie interaktywne: Budowa meduzy i polipa 

Dwa rodzaje parzydełkowców

Parzydełkowce mogą występować w dwóch postaciach: jako polip lub meduza. Postacie te różnią się od siebie kształtem ciała i położeniem otworu gębowego.  

POLIP
MEDUZA
– przyczepiony do podłoża za pomocą stopy – nie jest przyczepiona do podłoża
– jego kształt przypomina worek – jej kształt przypomina dzwon lub parasol
– występuje pojedynczo lub tworzy skupienia zwane koloniami– występuje pojedynczo, nie tworzy kolonii
– kolonie mogą unosić się w wodzie albo są przytwierdzone do dna– może pływać dzięki rytmicznym skurczom ciała
– przykład polipów: stułbia płowa, koralowce,
ukwiały
– przykład meduzy: chełbia modra

Kolonia to skupienie połączonych ze sobą organizmów jednego gatunku. 

Sprawdź, czy potrafisz pogrupować parzydełkowce: Polip czy meduza?

 

Gdzie żyją parzydełkowce?

Parzydełkowce można spotkać wyłącznie w środowisku wodnym,  przede wszystkim w morzach i oceanach, ale znajdziemy je też w wodach słodkich. W Polce też znajdziemy parzydełkowce np. w Morzu Bałtyckim możemy natknąć się na chełbię modrą, a w naszych jeziorach, stawach i rzekach żyją stułbie płowe.

 

Które parzydełkowce są najważniejsze w przyrodzie?

Ze wszystkich parzydełkowców najważniejsze w przyrodzie są koralowce – grupa parzydełkowców żyjąca tylko w wodach słonych, czyli morzach i oceanach. Koralowce stanowią główny składnik raf koralowych i są pokarmem wielu zwierząt, między innymi ryb. Większość koralowców wytwarza twardy wapienny szkielet. Z obumarłych szkieletów koralowców powstają rafy koralowe, które są jednym z najbogatszych środowisk życia na ziemi. Tam mieszkają setki tysięcy gatunków zwierząt, w tym ryb i koralowców. 

Rafy występują w ciepłych morzach (temperatura nie niższa niż 20 stopni Celsjusza), w strefie przybrzeżnej na głębokości około 20 – 30 m.

Do koralowców zaliczamy m.in. korale szlachetne oraz ukwiały.

KORALE SZLACHETNE
UKWIAŁY
– występują w koloniach – występują pojedynczo
– kolonie tworzą białe polipy, które wytwarzają wspólny czerwony szkielet – nie wytwarzające szkieletu
– szkielet ma kształt krzewu i osiąga wysokość około 30-40 cm.  – wokół otworu gębowego liczne czułki zaopatrzone w komórki parzydełkowe
– jako jedyny koral zachowuje kolor po osuszeniu – mogą obezwładniać duże zwierzęta morskie np. ryby 

Koniecznie zapamiętaj, że parzydełkowce…

  • są zwierzętami i żyją tylko w środowisku wodnym,  głównie w wodach słonych.
  • są drapieżnikami!   
  • dzięki komórkom parzydełkowym mogą obezwładnić ofiary i bronić się przed wrogami.
  • występują w dwóch postaciach:  osiadłego polipa lub swobodnie pływającej meduzy.

Przeczytane? Więc pora na QUIZ! 😀