W języku niemieckim istnieje grupa czasowników zwanych modalnymi. Czasowniki te podlegają swoim własnym zasadom odmiany przez osoby: formy pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej są identyczne i nie mają końcówek jak w czasowniku regularnym. W temacie niektórych czasowników modalnych dochodzi do zmiany samogłoski, w liczbie pojedynczej ginie też przegłos.
Do czasowników modalnych zaliczamy:
- müssen (musieć),
- können (móc, umieć, potrafić),
- dürfen (mieć pozwolenie),
- sollen (mieć powinność),
- wollen (chcieć).
- mögen (lubić)
Oto schemat odmiany czasowników modalnych:
MÜSSEN | KÖNNEN | DÜRFEN | SOLLEN | WOLLEN | MÖGEN | |
ICH | muss | kann | darf | soll | will | mag |
DU | musst | kannst | darfst | sollst | willst | magst |
ER | muss | kann | darf | soll | will | mag |
WIR | müssen | können | dürfen | sollen | wollen | mögen |
IHR | müsst | könnt | dürft | sollt | wollt | mögt |
SIE | müssen | können | dürfen | sollen | wollen | mögen |
Omawiając czasowniki modalne, trzeba wspomnieć jeszcze o formie möchten. Jest to forma trybu przypuszczającego czasownika mögen i znaczy „chciałabym/chciałbym”.
Ich möchte
Du möchtest
Er, sie, es möchte
Wir möchten
Ihr möchtet
Sie möchten
Szyk zdania z czasownikiem modalnym
Wszystkie czasowniki modalne powodują zmianę w konstrukcji zdania. One same zajmują drugą pozycję w zdaniu (oznajmującym lub pytającym rozpoczynającym się zaimkiem lub przysłówkiem pytającym), ewentualnie pierwszą (w zdaniu pytającym utworzonym przez inwersję). Drugi czasownik wędruje w formie bezokolicznika na ostatnie miejsce.
Przykłady:
Szyk zdania oznajmującego |
Ich kann sehr gut schwimmen. (Potrafię bardzo dobrze pływać.) |
Szyk zdania pytającego |
Darf man hier parken? (Czy wolno tu parkować?) |
Szyk zdania pytającego z zaimkiem |
Was musst du heute machen? (Co musisz dzisiaj zrobić?) |